Avrupa ve Türkiye’de Enflasyona Göre Maaşlar Ne Kadar Arttı?
Enflasyon Türkiye’nin sorun olduğu kadar Avrupa’nın hatta tüm dünyanın sorunu ancak biz biraz daha yüksek hissediyoruz orası kesin. Enflasyon durduk yerde paranızın eksilmesi olurken, bu durumdan en çok etkilenen kesimler özellikle alt ve orta gelir kesimi oluyor. Orta gelir kesiminde gelirler genelde sabit olduğundan yapılan zamlar reel erimeye yetişemeyebiliyor. Reel dediğimiz kısım da enflasyon karşısında gücünü korumak oluyor. Gelin Türkiye ve Avrupa’da durum ne olmuş bakalım.
Kaynak: https://tr.euronews.com/2023/09/21/av…
Reel ücret, enflasyondaki yükselişe karşı maaşları eritmemek adına yapılan bir hesaplama olurken, AB’de ve Türkiye’de tarihi zirvelere çıkan enflasyon çalışanların alım etkiledi.
Enflasyonda tarihi seviyelerin görmesiyle reel ücretler tüm ülkelerde geriledi. Bu da işçi ve memur başta olmak üzere tüm sabit gelirli ya da maaşlı çalışanların alım gücünü düşürdü.
2022 yılı ekim ayında AB’de yıllık enflasyon yüzde 11,5 olurken, Türkiye’de yüzde 85 olmuştu. AB için son 40 yılın en yüksek enflasyon oranı olarak kayıtlara geçen bu durum maaşlı çalışanların alım gücünü eritti.
Dünya Bankası verilerine göre, 1960 yılından bu yana AB’de enflasyon yüzde 10’u pek aşmadı. 1974 yılında yüzde 13,2 ile zirveyi görürken, 1980’de yüzde 12,9 oldu.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD’nin Yapay Zeka ve İşgücü Piyasası raporu Avrupa’da reel ücretlerin son yıllarda nasıl düştüğü ortaya çıktı.
Reel ücret, enflasyona göre hesaplanırken, OECD üyesi olmasına rağmen Türkiye raporda yer almıyor.
2022-2023 ilk çeyreklerde arasında Avrupa’da 25 ülkenin 23’ünde saatlik reel ücretler düştüğü görülüyor. En büyük düşüş Macaristan’da oluyor ve yüzde 15,6 oranında, ikincisi yüzde 13,4 ile Letonya, onun ardından da yüzde 10,4 ile Çekya geliyor.
Reel ücretin arttığı ülkeler de var. Biri yüzde 2,9 ile Belçika, diğeri de yüzde 0,4 ile Hollanda oluyor.
Düşüşün olduğu diğer ülkeler de yüzde 7,3 ile İtalya, yüzde 3,3 ile Almanya, yüzde 2,9 ile İngiltere, yüzde 1,8 ile Fransa ve yüzde 1,2 ile İspanya ve Yunanistan geliyor.
Pandemiyle Avrupa’da ekonomi derinden etkilenirken, ücretler de bundan nasbini alıyor. 2019-2022 son çeyreklerdeki saatlik gerçek ücretlerin kümülatif değişimine bakıldığında 25 ülkeden 17’sinde düşüş görülüyor.
Saatlik reel ücrette en büyük düşük yüzde 9,6 ile Estonya’da olurken, reel ücretin en çok arttığı ülke ise yüzde 7,1 ile Litvanya oluyor.
Enflasyon dikkate alınmadığında nominal ücretlerde artış görülüyor. 2022-2023 ilk çeyrekler arasında Litvanya’da nominal ücret yüzde 13,6 artarken, 2019-2022 son çeyrekler arasında yine Litvanya’da nominal ücret yüzde 41,9 oranında en çok artış yaşanan ülke oluyor.
OECD raporuna göre, düşük ücretli sektörlerde çalışanlar genellikle daha iyi durumda oluyor. 2022 ve 2023’ün ilk çeyreklerine göre, Avrupa’da 23 ülkeden 13’ünde reel ücretler düşük ücretli sektörlerde, yüksek ücretlilere oranla daha iyi performans gösteriyor.
Yunanistan ilk sırada gelirken, İtalya, Portekiz, Birleşik Krallık gibi bazı ülkelerde yüksek ücretli sektörlerdeki değişimler düşük ücretli alanlardan biraz daha iyi durumda oluyor.
OECD verilerinde Türkiye’nin son yıllardaki ücret verileri görülmezken, asgari ücret ve memur maaşlarından hesaplanınca 2023’ün ilk çeyreğinde 2022’nin aynı dönemine göre asgari ücret nominal yüzde 100 artarken, reel olarak yüzde 46 oranında artış gösterdi.
AA verilerine göre, üniversite mezunu bir memur maaşının yıllık artışı 2022’nin ilk çeyreğinden 2023’e göre, nominal olarak yüzde 77, reelde yüzde 23 oluyor.
Böyle bakınca asgari ücret ve memur maaşlarında reel olarak en çok artış Türkiye’de oluyor.
